555

اطلاع از شرایط جسمانی برای خلبانی یکی از دغدغه‌هایی است که برای هریک از علاقه‌مندان به رشته خلبانی ممکن است وجود داشته باشد. امروزه ورود به رشته خلبانی و معاینات پزشکی آن بسیار آسان‌تر شده است. چرا که تا قبل از پیشرفته شدن هواپیماها و سیستمی شدن بسیار از دستگاه‌ها، خلبان در همواپیما چندین مسئولیت داشت.

خلبان همواره باید بر بسیاری از عملکردها و نشانگرها نظارت می‌کرد و وظایف بسیار سختی را بر عهده داشت؛ نیاز بود تا خلبانان در آماده‌ترین حالت و سالم‌ترین وضعیت جسمانی باشند تا از طرف خلبان احتمال رخ دادن مشکل به حداقل برسد. بنابراین در تست‌های پزشکی سخت‌گیری بسیار زیادی وجود داشت و در تست‌ها ده‌ها نفر شرکت می‌کردند که از میان آن‌ها فقط چند نفر به مرحله بعد راه می‌یافتند.

امروزه حتی در بخش نظامی نیز با پیشرفت تکنولوژی و به‌روز شدن هواپیماها محدودیت و سخت‌گیری معاینات پزشکی کاهش یافته و تمرکز بر جنبه‌های دیگر فردی یک خلبان مانند استعداد، هوش، تمرکز و قدرت تصمیم‌گیری افزایش یافته است. یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که همیشه برای علاقه‌مندان قابل توجه بوده است میزان دقت بینایی مورد نیاز برای یک خلبان است.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:
1 معاینات پزشکی برای خلبان‌ها
2 شرایط روحی و روانی برای خلبان شدن
3 شرایط چشم خلبان‌ها
4 شرایط دندان برای خلبانی
5 سن مناسب برای خلبانی چقدر باید باشد؟
6 چرا خلبانان باید بلند قد باشند؟

معاینات پزشکی برای خلبان‌ها

به دلیل حساسیت بالای این شغل لازم است تا قبل از شروع تحصیل در رشته خلبانی، فرد متقاضی از سلامت جسمانی و روانی مناسبی برخوردار باشد تا در شرایط حساس و بحرانی بتواند همه امور را تحت کنترل خود داشته و بهترین تصمیم را بگیرد. برای این منظور سلامت خلبان با انجام  آزمایش و تست های زیر مورد بررسی قرار می گیرد:

  • انجام عکس و نوار ریه به منظور بررسی سلامت سینوس و ریه ها
  • انجام آزمایش کامل ادرار و خون
  • معاینه چشم و بینایی سنجی جهت بررسی میزان دید متقاضی از نظر دوربینی و نزدیک بینی
  • انجام تست رنگ جهت تشخیص عدم کور رنگی
  • معاینات مربوط گوش، حلق و بینی فرد متقاضی
  • تست آدیومتری (شنوایی سنجی) جهت بررسی شنوایی هر دو گوش در فرکانس های ۱۲۵ _ ۲۵۰ _ ۵۰۰ _ ۱۰۰۰ _ ۲۰۰۰ _ ۳۰۰۰ _ ۴۰۰۰ _ ۸۰۰۰ هرتز
  • معاینه شرایط جسمانی برای احراز سلامت جسمانی (حداکثر وزن ۱۰۰ کیلوگرم و حداقل قد ۱۶۵ سانتی متر)
  • معاینه و تست اکو قلب و نوارقلب ( در صورت نیاز به بررسی بیشتر  آزمایش هولتر مانیتورینگ انجام می شود.)
  • تست نوار مغز
  • بررسی فشار خون متقاضی

شرایط روحی و روانی برای خلبان شدن
کسی که قصد آموزش خلبانی هواپیما را دارد باید علاوه بر سلامت جسمانی، از نظر روحی و روانی هم در سطح بالایی باشد. داشتن برخی مهارت ها به خلبان کمک می کند تا بتواند در شرایط حساس علاوه بر حفظ خونسردی خود، بهترین تصمیم برای کنترل پرواز و حفظ سلامت خود و سایر افرادی که در هواپیما هستند را اتخاذ نماید. از جمله این مهارت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کنترل و حفظ خونسردی در مواقع بحرانی و حساس
کنترل و مدیریت شرایط و بحران های مختلف و حل مساله
توانایی تصمیم گیری سریع
داشتن بهره هوش هیجانی بالا
حفظ آرامش روحی و روانی در زمان پرواز
داشتن نظم و انضباط در کارها

شرایط چشم خلبان‌ها

باور گذشته که با عینک نمی‌توان هیچگاه خلبان شد امروزه پایان یافته و خلبانان بسیار در جهان با استفاده از عینک و حتی عمل جراحی چشم در بخش نظامی و بخش غیر نظامی در حال پرواز هستند. در روز انجام معاینات پزشکی، متقاضیان این رشته باید از نظر بینایی معاینه شوند تا مشخص شود در آینده به عنوان یک خلبان قادر به پرواز خواهند بود یا خیر.

به همین منظور ابتدا پزشک میزان بینایی متقاضی را از طریق انجام آزمایش‌های مختلف و تست با دستگاه و چارت بینایی برای هر چشم می‌سنجد و در صورتی که چشم فرد متقاضی به اندازه کافی قدرت بینایی داشته باشد قبول می‌شود و در غیر این صورت برای او عینک تجویز خواهد شد. همچنین در صورت تشخیص پزشک و امکان جراحی می‌توان برای بهبود بینایی عمل جراحی انجام داد.

اینکه چه مقدار از ضعیفی چشم یا آستیگمات و یا دیگر عیوب بینایی قابل پذیرش است بسته به تشخیص پزشک بر اساس استانداردها تعیین می‌گردد. پس از انجام معاینات و سنجش دقت بینایی نوبت به دید عمق و تست کوررنگی خواهد رسید. این نکته قابل ذکر است که معاینات چشم ممکن است با توجه به تشخیص پزشک کمتر یا بیشتر شود و در این مقاله صرفا به صورت کلی شرایط آن را شرح خواهیم داد.

در بخش تست دید کوررنگی معمولا پزشک دفترچه‌ای را در مقابل شما قرار خواهد داد که تست ایشیهارا نامیده می‌شود و در هر صفحه دایره هایی وجود دارد که در هر یک اعداد انگلیسی نوشته شده اند. متقاضیان باید در هر دایره عدد نوشته شده را برای پزشکان بخوانند و پزشک با توجه به پاسخ‌های او متوجه خواهد شد که فرد دچار کوررنگی است یا خیر. تست ایشیهارا اولین بار توسط دکتر شینوبو ایشیهارا استاد دانشگاه توکیو در سال ۱۹۱۷ تهیه شد و از آن پس برای تعیین کوررنگی افراد چه در معاینات پزشکی هوایی و چه در دیگر مشاغل مورد استفاده قرار گرفت.

شرایط دندان برای خلبانی

موضوع سلامت دندان خلبان همیشه جز مواردی است که برای علاقه‌مندان، در هنگام ورود به این رشته ایجاد نگرانی می‌کند. طبیعتا سلامت دندان ها در بخش خلبانی از اهمیت بالایی برخوردار است. شرایط سلامت دندان‌ها در بخش خلبانی نظامی و غیرنظامی، با توجه به نظر پزشک مشخص می‌گردد و معمولا از متقاضیان خواسته می‌شود تا دندان های خود را ترمیم کنند.

ترمیم دندان برای خلبانان نظامی بسیار حساس‌تر است چرا که در این بخش به علت حساسیت بالا و انجام عملیات‌های پیچیده، نباید خلبان در حین پرواز دچار درد دندان  شود. در بخش غیرنظامی خلبانان همواره به صورت سالانه توسط پزشک هوایی مورد معاینه قرار می‌گیرند تا از نظر سلامتی کلی بدن و هچنین سلامت دندان ها موزد یررسی قرار گیرند. پرکردگی و ترمیم دندان به تنهایی نمی تواند عاملی باشد تا در هنگام معاینات پزشکی چه در ابتدای شروع خلبانی و‌چه در حین آن موجب عدم تایید نهایی پزشک شود، بلکه در نهایت با نظر پزشک تصمیم به پذیرش یا عدم پذیرش فرد متقاضی گرفته می‌شود.

سن مناسب برای خلبانی چقدر باید باشد؟
سن ۱۸ تا ۶۵ سالگی از لحاظ شرایط جسمانی و روانی، قدرت تمرکز و تصمیم‌گیری شاید بهترین سن برای اجرای امور پروازی باشد. در این بازه زمانی خلبان می‌تواند پرواز ایمنی را انجام دهد. زیرا پس از ۶۵ سالگی به دلیل کهولت سن، مشکلات جسمانی و روانی برای فرد ایجاد شود که محدودیت‌هایی برای پرواز ایجاد می‌نماید.

چرا خلبانان باید بلند قد باشند؟
در گذشته به دلیل پیشرفته نبودن هواپیماها و نیاز به دید کامل خلبان و کمبود تکنولوژی نیاز بود تا خلبانان قد بلندی داشته باشد و در حقیقت بلندی قد برای دسترسی به بخش‌های مختلف هواپیما و بازدید از آن‌ها و همچنین میزان دید خلبان از داخل کابین بسیار حائز اهمیت بود. اما با گذشت زمان و پیشرفته شدن هواپیماها و سیستم‌های ناوبری، خلبان بدون داشتن دید کافی قادر به هدایت و کنترل هواپیما است.

اما امروزه نیز با توجه به طراحی کابین خلبان چه در هواپیماهای نظامی و چه در هواپیماهای غیرنظامی حداقل قدی در نظر گرفته شده تا بر اساس آن سیستم‌ها و تجهیزات پرواز در اختیار خلبانان قرار بگیرد. حتی امروزه در بخش نظامی با توجه به تحقیقاتی که انجام شده به این نتیجه رسیده‌اند که در هواپیماهای شکاری، خلبانان کوتاه قد عملکرد بسیار بهتری در انجام مانورهای هوایی دارد.

چراکه در این گونه پروازها فشار بسیار زیادی بر بدن خلبانان وارد می‌گردد و سیستم گردش خون آن‌ها به شدت تحت تاثیر این فشارهای وارده قرار خواهد گرفت. با توجه به پیشرفت و تغییرات سریع و روبه جلوی صنعت هوانوردی نقش خلبانان امروزه تغییر کرده و حتی برخی از محدودیت‌های گذشته معاینات پزشکی، امروزه مزیت محسوب می‌شود.