564884cf-10c1-40af-9f7e-311935560751

مدل ایرباس A300 نه تنها به خاطر اینكه یك موفقیت تجاری در كار خودش كسب كرده مشهور و مهم شناخته می‌شود٬ بلكه اولین طرح اروپایی در زمینه هواپیماهای مسافربری پهن‌پیکر پس از جنگ است که برای کارخانه سازنده و همچنین قاره اروپا یک موفقیت محسوب می‌شود.

CASA از اسپانیا، Aerospatiale از فرانسه٬ Daimler Chrysler Aerospase آلمان و British Aerospace از انگلستان در اواخر دهه 1960 به هم پیوستند و صنایع ایرباس را با هدف ساخت هواپیمایی دو موتوره با ظرفیت 300 نفر به منظور پر كردن بازار پهن‌پیکرها به وجود آوردند. این ایرباس 300 نفره بعدا بر پایه 250 صندلی پی‌ریزی شد. زیرا این عقیده در نزد طراحان ایرباس وجود داشت که این مقدار ظرفیت از ریسک کمتری برخوردار است. به طرح A300 پسوند B تعلق گرفت كه نشان‌دهنده تغییرات برای این مدل محسوب می‌شود.دو نمونه اصلی A300-B1 ساخته شدند كه اولین آن از تولوز فرانسه در 28 اكتبر 1972 و دومی در 5 فوریه سال بعد پرواز کرد. General Electric CF6 انتخاب ایرباس برای نیروی محركه مدل A300 می‌باشد. به دنبال نمونه اصلی A300B1، مدل A300B2 با 2/65 متر بدنه کشیده‌تر در 23 می 1974 وارد خدمت در شرکت هواپیمایی ایرفرانس شد.دیگر مدل‌های این هواپیما شامل B2-200 شامل فلپ‌های کروگر برای راندمان بهتر در نشست و برخاست و استفاده از چرخ‌ها و ترمزهای متفاوت٬ B2-300 با افزایش وزن برای حمل بار مفید بیشتر، B4-100 مدل دوربرد B2 به همراه فلپ‌های کروگر٬ مدل B4-200 با وزن برخاست بیشتر و بال و بدنه تقویت شده به همراه ارابه فرود پیشرفته و تعداد كمی از مدل‌های تغییرپذیر A300C نیز ساخته شدند که برای ورود بار به بخش اصلی هواپیما از دربی که به این منظور و در سمت چپ هواپیما و در پشت بال قرار دارد استفاده می‌شود. در اواخر تولید مدل A300B4 استفاده از دو خدمه در عرشه پرواز برای مدل A300-200FF پیشنهاد شد که مشتریان آن VASP ، Tunis Air و Garuda بودند.در نهایت تولید A300B4 در می 1984 متوقف شد. اما ایرباس که سرگرم طراحی مدلی اصلاح شده از مدل B4 بود، تولید این هواپیما را ادامه داد. این مدل که A300-600 نام‌گذاری شد نسبت به مدل B4 اندکی کشیده‌تر و از وزنی کمتر نسبت به مدل قبلی برخوردار است. این مدل در سال 1983 برای اولین‌بار پرواز کرد.

‌هواپیمای ایرباس 300 در ایران

از اسفند 1356 هواپیمایی ملی ایران (ایران ایر) به عنوان یکی از رو به رشدترین ایرلاین‌های دنیا و به منظور ارزیابی هواپیمای ایرباس جهت ورود به ناوگان خود، دو فروند ایرباس A300B2-202 نو را به مدت کمتر از یک سال از شرکت ایرباس اجاره کرد. این دو هواپیما در دی‌ماه 1357 به ایرباس بازگردانده شدند، اما ایران‌ایر سفارشی مبنی بر تولید شش فروند از این مدل هواپیما را به ایرباس داد و نخستین فروند از ایرباس‌های 300 ملکی ایران در 27 اسفند 1358 با رجیستر EP-IBR وارد کشور شد.در ادامه و در حد فاصل فروردین 1359 تا بهمن 1361 نیز، هواپیماهای EP-IBS و EP-IBT و EP-IBU و EP-IBV و EP-IBZ به ایران‌ایر تحویل داده شدند.دوازده سال بعد و در دی‌ماه 1373 نیز ایران‌ایر دو فروند ایرباس 300 نو با رجیسترهای EP-IBA و EP-IBB به عنوان غرامت ایرباس ساقط شده خود توسط ناو آمریکایی وینسنس بر روی آب‌های خلیج فارس دریافت نمود.شرکت هواپیمایی ماهان هم به عنوان دومین بهره‌بردار این هواپیما در ایران، سه فروند ایرباس 300 با میانگین سنی 20 سال را با رجیسترهای EP-MHE و EP-MHF در آبان 1378 و EP-MHG در تیر 1379 وارد ناوگان خود کرد.سومین سری دو فروندی از ایرباس‌های 300 هما در اسفند 1383 با رجیستر EP-IBC و EP-IBD و با سن 13 سال وارد کشور شدند. ایران‌ایر همچنین در خلال سال‌های 1385 و 1386 چهار هواپیمای EP-IBG و EP-IBH و EP-IBI و EP-IBJ را با میانگین سنی 24 سال به ناوگان خود اضافه کرد. این شرکت نهایتا دو فروند ایرباس 27 ساله را نیز جهت حمل بار خریداری و در اردیبهشت 1387 با رجیستر EP-ICE و EP-ICF به ناوگان خود افزود.هواپیمایی ماهان در دومین سری ورود این هواپیما به ناوگان خود، توانست در سال‌های 1384 تا 1385 چهار هواپیمای EP-MHL و EP-MHM و EP-MHP و EP-MHA را با میانگین سنی 25 سال وارد کشور نماید.این شرکت همچنین توانست سیزده فروند ایرباس 300 سابق لوفتهانزا را در دو مرحله پنج‌فروندی [هواپیماهای EP-MNQ و EP-MNR و EP-MNS و EP-MNT و EP-MNU در تیر و مرداد 1388] و هشت فروندی [هواپیماهای EP-MNG و EP-MNH و EP-MNI و EP-MNJ و EP-MNK و EP-MNL و EP-MNM و EP-MNN در سال 1389] و با میانگین سنی 20 سال وارد کشور نماید.آخرین ایرباس 300 ماهان نیز در آبان 1390 با رجیستر EP-MMO و سن 9 سال وارد ناوگان این شرکت شد.شرکت ساها نیز در سال 1388 دو فروند از این هواپیماها را با میانگین سنی 14 سال و با رجیستر EP-SIF و EP-SIG وارد کشور کرد، اما بدلیل مشکلاتی این دو هواپیما را از سال 1390 در اختیار شرکت هواپیمایی معراج قرار داد.شرکت هواپیمایی قشم به عنوان چهارمین بهره‌بردار ایرباس 300 در ایران، در اردیبهشت 1392 پنج فروند از این هواپیما را با رجیسترهای EP-FQK و EP-FQL و EP-FQM و EP-FQN و EP-FQO وارد کشور کرد که از هواپیمای EP-FQL به عنوان انبار قطعه چهار ایرباس دیگر استفاده شد.هواپیمایی ایرتور نیز به عنوان پنجمین بهره‌بردار این نوع هواپیما، چهار فروند از ایرباس‌های 300 ماهان را در سال‌های 1397 و 1398 و 1402 خریداری کرد.